*
İlgili Bağlantılar:
Leo Ferre etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Leo Ferre etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Les Corbeaux
Nasıl bir bok çukuru burası! Bu köylüler ne naif canavarlar böyle. Geceleri bir içki içmek istersen kilometrelerce yürümen gerek. O anne beni bir cehennem çukuruna gömdü.
Buradan nasıl kurtulacağım, bilmiyorum; ama kurtulacağım. O berbat Charlestown'ı,Universe'u, kitaplığı falan arıyorum... Ama oldukça düzenli çalışıyorum; küçük düzyazı öyküler yazıyorum, genel başlığı: Çoktanrılı kitap ya da Zenci kitabı. Çılgınca bir şey ve masum. Ah! Masumluk, masumluk,masumluk, masu... Allah kahretsin!
Kıçıma kadar doğa düşüncesiyle doluyum. Seninim ey doğa, ey benim annem!
(Charleville'den Mektup)
 |
| Charleville |
Les Corbeux (Kargalar)
akşamla susunca çanlar,
soğuk basınca kırları,
tanrım, kutsal kargaları
duanın bittiği anlar
indir göklerden doğaya
kargalar çığlık çığlığa.
rüzgârlar esiyor, bakın
nasıl saldırıyor size
yuvanıza, evinize!
kargalar, haydi toplanın
gömütle dolu yollarda,
çukurlarda, oyuklarda,
ölüp gidenler geçen kış
tarlalarda dinleniyor,
kargalar gökte dönüyor,
yolcular düşünsün diye;
kimler konup kimler göçmüş,
sen ey hüzünlü kara kuş!
büyülü gecede yitik,
gemi direği gibi dik
meşenin üstüne konan
kargalar, kutsal kargalar!
kış başladı, sizler susun,
kırlarda kapalı kalan
ve ormanlarda kaybolan
onulmaz bozguna tutsak
yaralı yürekler için
mayıs bülbülü şakısın.
akşamla susunca çanlar,
soğuk basınca kırları,
tanrım, kutsal kargaları
duanın bittiği anlar
indir göklerden doğaya
kargalar çığlık çığlığa.
rüzgârlar esiyor, bakın
nasıl saldırıyor size
yuvanıza, evinize!
kargalar, haydi toplanın
gömütle dolu yollarda,
çukurlarda, oyuklarda,
ölüp gidenler geçen kış
tarlalarda dinleniyor,
kargalar gökte dönüyor,
yolcular düşünsün diye;
kimler konup kimler göçmüş,
sen ey hüzünlü kara kuş!
büyülü gecede yitik,
gemi direği gibi dik
meşenin üstüne konan
kargalar, kutsal kargalar!
kış başladı, sizler susun,
kırlarda kapalı kalan
ve ormanlarda kaybolan
onulmaz bozguna tutsak
yaralı yürekler için
mayıs bülbülü şakısın.
Léo Ferré - Invitation au voyage (Charles Baudelaire)
Invitation au voyage (Yolculuğa Çağrı)
Yavrum, sevgilim, sen Tadını bir bilsen
Orada yaşamanın birlikte!
Keyfince sevmenin
Ölünceye değin
O sana benzeyen ülkede!
Puslu gökte yer yer
O ıslak güneşler
Senin yaş içinde parlayan
Hayın gözlerince
Bir gizemli ince
Tad verir gönlüme her zaman
Orda her şey süs ve güzellik,
Erinç, haz ve dirlik düzenlik.
Evimizse her yıl
Daha pırıl pırıl
Olan döşentiye bezenir;
Nadir çiçeklerin
Kokusu amberin
Uzak kokusuyla beslenir;
Tavanlar ne zengin,
Aynalar ne derin,
Ne doğulu görkemlilik bu;
Orada her şey, ince,
Kendi öz dilince
Gizleriyle doldurur ruhu.
Orda her şey süs ve güzellik,
Erinç, haz ve dirlik düzenlik.
Bak gemiler suda
Bir derin uykuda,
O gezmeye düşkün gemiler;
Hepsi de en ufak
Arzun için uzak
Ülkelerden çıkıp gelirler.
-Ve gün batımları
Giydirir kırları,
Kanalları, kenti gitgide
Altınla, yakutla;
Uyur şimdi dünya
Sıcak bir aydınlık içinde.
Orada her şey süs ve güzellik
Erinç, haz ve dirlik düzenlik.
çeviri: Sait Maden
Les Hiboux (Leo Ferre & Baudelaire)
Les Hiboux (Baykuş)
Altında kara selvilerin
Tünemiş bir dizi baykuş var
Kızıl gözlü garip tanrılar
Ufku süzerler derin derin.
Duracaklar kımıldamadan
Sürüp eğri güneşi artık
Yerleşene değin karanlık
İç kapayan, kederli zaman.
Duruşları bilgeye derstir
Bu dünyada kaçmak gerekir
Devinimden ve şamatadan.
Geçen bir gölgeyle mest kişi
Ceza gibi duyar her zaman
Yer değiştirmek isteyişi.
çeviri: Sait Maden
L'etranger (Leo Ferre & Baudelaire)
L'Etranger (Yabancı)
Söyle, Anlaşılmaz adam, kimi seversin en çok, ananı mı, babanı mı bacını mı, yoksa kardeşini mi?
“Ne anam, ne de babam var, ne bacım, ne de kardeşim.”
“Dostlarını mı?”
“Anlamına bugüne kadar yabancı kaldığım bir söz kullandınız.”
“Yurdunu mu?”
“Hangi enlemdedir bilmem.”
“Güzelliği mi?”
“Tanrısal ve ölümsüz olsaydı, severdim kuşkusuz.”
“Altını mı?”
“Siz Tanrı’ya nasıl kin beslerseniz, ben de ona öylesine kin beslerim.”
“Peki, neyi seversin öyleyse sen, olağanüstü yabancı?”
“Bulutları severim... işte şu... şu geçip giden bulutları... eşsiz bulutları!”
çeviri: Tahsin Yücel
La Vie Anterieure (Leo Ferre & Baudelaire)
La Vie Anterieure (Önceki Yaşam)
Çok yaşadım o geniş revaklar altında ben
Ki deniz güneşleri binbir ateşle bezer,
Ve akşam üstü bazalt mağ'ralarına benzer
kılardı görkemli, dev sütunları hep birden
Dalgalar, suya vurmuş göğü sürüyüp gezer,
Katardı ne gizemler, yücelikler getiren
Öyle eşsiz uyumlar zengin ezgilerinden
Gün batarken gözümü saran renklere yer yer.
Dingin hazlara verdim orada zamanımı,
Görkemlerle çevrili, denizle, gökle, yerle
Ve kokular içindeki çıplak kölelerle,
Palmiye dallarıyla serinletir alnımı
Ve büyük bir özenle derinleştirirlerdi
Beni yiyip bitiren gizli, onulmaz derdi.
çeviri: Sait Maden
Ki deniz güneşleri binbir ateşle bezer,
Ve akşam üstü bazalt mağ'ralarına benzer
kılardı görkemli, dev sütunları hep birden
Dalgalar, suya vurmuş göğü sürüyüp gezer,
Katardı ne gizemler, yücelikler getiren
Öyle eşsiz uyumlar zengin ezgilerinden
Gün batarken gözümü saran renklere yer yer.
Dingin hazlara verdim orada zamanımı,
Görkemlerle çevrili, denizle, gökle, yerle
Ve kokular içindeki çıplak kölelerle,
Palmiye dallarıyla serinletir alnımı
Ve büyük bir özenle derinleştirirlerdi
Beni yiyip bitiren gizli, onulmaz derdi.
çeviri: Sait Maden
Brumes Et pluies (Leo Ferre & Charles Baudelaire)
Brumes Et pluies (Sisler ve Yağmurlar)
Güz sonları, kışlar, çamur denizi ilkyazlar,
Siz aldatıcı mevsimler! belirsiz bir mezar
Ya da sisli bir kefenle sararsınız diye
Beynimi, gönlümü, değersiniz her sevgiye.
Bu engin ovada, ki eğlenir soğuk rüzgar,
Fırıldağın sesi kısılıp geceler uzar,
Ruhum, ilk yazdakinden daha ileriye
Karga kanatlarını açar iyiden iyiye.
Nicedir kırağı basmış, ölümcül şeyleri
Yüklenmiş yüreğe daha tatlı ne olabilsin
Hep karanlık, uçuk benzinizden başka sizin,
Solgun mevsimler, bu iklimlerin eceleri,
- acıyı unutmanın dışında, ikimizce,
Korkulu bir yatak üstünde aysız bir gece.
çeviri: Sait Maden
La mort des amants (Leo Ferre & Baudelaire)
La mort des amants (Sevgililerin ölümü)
Divanlarımız olur gömütlerce derin,
Yataklarımız da, hafif kokular saçan,
Ve etajerlerde en güzel ülkelerin
Yadırgı çiçekleri, bir bizlere açan.
Son sıcaklıklarımı tüketerek yeğin
İki yüreğimiz olur iki dev şamdan,
Çift ışıklar vurur birbirlerine değin,
Ruhlarımız içre, bu ikiz aynalardan.
Mavi ve pembe büyülü bir akşamla biz
Aramızda tek bir şimşek alıp veririz,
Ayrılış yüklü bir hıçkırığa benzeyen;
Ve bir melek, kapıları az itip geri,
Diriltmeye gelir, öyle candan, öyle şen,
Buğulu aynaları, sönmüş alevleri.
Yataklarımız da, hafif kokular saçan,
Ve etajerlerde en güzel ülkelerin
Yadırgı çiçekleri, bir bizlere açan.
Son sıcaklıklarımı tüketerek yeğin
İki yüreğimiz olur iki dev şamdan,
Çift ışıklar vurur birbirlerine değin,
Ruhlarımız içre, bu ikiz aynalardan.
Mavi ve pembe büyülü bir akşamla biz
Aramızda tek bir şimşek alıp veririz,
Ayrılış yüklü bir hıçkırığa benzeyen;
Ve bir melek, kapıları az itip geri,
Diriltmeye gelir, öyle candan, öyle şen,
Buğulu aynaları, sönmüş alevleri.
çeviri: Sait Maden
Yedi Yaşında Şairler
Valentine Hugo'nun (1887 - 1968) çizimleri ve
Leo Ferre'nin yorumuyla Yedi Yaş Şairleri (Rimbaud)
Leo Ferre'nin yorumuyla Yedi Yaş Şairleri (Rimbaud)
Ve gidiyordu Anne ders kitabını kapatıp
Hoşnut mu hoşnut, mağrur, ama nedense görmüyordu
Mavi gözlerinin içinde ve seçkin alnında,
tiksintilere teslim olmuş ruhunu çocuğun.
Her şeye boyun eğiyordu çocuk bütün gün, akıllı mı
Akıllı; ama kötü bir riyayı hemen ele verecek
Birkaç çizgi ve karanlık tikler eksik değildi yüzünde.
Boyası küf tutmuş koridorların karanlığından
Geçerken dil çıkartıyordu, elleri kasığında,
Ve lekeler görüyordu kapalı gözlerinin içinde.
Bir kapı açılırdı akşamleyin: Lambanın ışığında
Görürlerdi onu, yukarda, söylenirken trabzanın başında,
Çatıdan sarkan bir günışığı körfezinin altında.
Özellikle yazın, bitkin ve şaşkın, kapanırdı inatla
Serinliğine helaların, çıkmazdı oradan. Düşünürdü
rahatça, burun deliklerini kendi hallerine bırakıp.
Günün kokularıyla yıkanmış evin arkasındaki bahçe,
Kışın, ay ışıkları içinde aydınlanınca,
Bir duvarın dibine sinmiş, çamura batmış durumda,
Ve ezici hayaller karşısında gözleri şaşkın,
Dinlerdi çıtırtılarını cılız ağaç dallarının.
Merhamet, arkadaşıydı onun bu yalnız çocuklar,
Zayıf, alınları çıplak, gözleri yanaklarına akmış,
Sarı ve çamur karası cılız parmaklarını bok kokan
Partal giysilerinin altında gizleyen bu çocuklar,
Konuşurlardı budalalar gibi tatlı tatlı kendi aralarında!
Ve korkardı böylesine iğrenç merhamet manzarasına tanık
Olan annesi; çocuğun sevgiyle dolu yüreği sarılırdı
İşte bu şaşkınlığa. Ne güzel. Yalan söylüyordu annesinin
mavi gözleri.
Yedi yaşında, romanlar uydururdu kafasında büyük çöllerin
Hayatına dair, mutlu özgürlüklerin parıldadığı çöller,
Ormanlar, güneşler, ırmaklar, savanalar üzerinde.-
Resimli gazetelere dadandı, yüzü kıpkırmızı bakarken
Gülüşüne ispanyol kadınların ve italyan kızlara,
Geldi, kahverenkli gözlü, çılgın, yerli giysileri içinde,
Komşu işçilerin sekiz yaşındaki kızları,
Bu küçük vahşi gelip üzerine atıldı çocuğun,
Bir köşede asılmaya başladı saçlarına,
Çocuk, alta düşmüş durumda, ısırdı kızın kıçını,
Çünkü donsuz gezerdi bu kız her zaman.
-Ve çocuk kızın tekme tokatlarıyla çürük içinde
Odasına götürüyordu kokusunu kızın teninin.
Korkardı aralık ayının solgun pazarlarından,
Saçları pomatlı, oturup mahun sehpanın üzerine
İncil'in yeşil lahana yapraklarını okuduğu pazarlardan;
Karabasanlar görürdü düşlerinde, her gece yatakta.
Sevmezdi Tanrı'yı; ama, tellalların davullar çalıp
Bildiri okuyarak halkı güldürüp kızdırdığı
Kenar mahallelere yabanıl akşamlarda geri dönerlerken
Gördüğü kirli tulumlar giymiş insanları severdi .
-Sevdalı çayırlar hayal ederdi, ışık dolu
Dalları, kutsal kokuların, altın tüylerin
Sakin sakin kımıldayıp havalara uçtuğu.Ve nasıl da hoşlanırdı karanlık şeylerden hayatta,
Kepenkleri kapalı, yüksek tavanlı, mavi havalı,
Neme teslim olmuş çırılçıplak odasında,
Durmadan hayal ettiği romanını okurken,
Aşı boyası göklerle, suya gömülmüş ormanlarla,
Yıldız ağaçlarda açmış tensel çiçeklerle dolu romanı
Başdöngüsü, yıkılış, bozgun ve merhamet dolu!
- Mahalle kendi uğultuları içinde yaşarken öyle,
O, aşağıda, -tek başına, bez şiltesinin üzerine uzanmış,
Hayal ederdi derin bir tutkuyla yelken açmış tekneleri.
Ma Boheme- Fantaisie (Derbederliğim)
müzik: Leo Ferre
resim: Van Gogh. Starry Night, June, 1889
Gidiyordum, ellerim delik ceplerimde,
Paltoma gelince, o da bin parça;
Yürüyordum göğün altında, Esin Perisi! Kölendim;
Ah! nasıl da görkemli aşklar düşlemekteydim.
Biricik paltomun kocaman bir delik vardı kıçında.
-Ben hayalci Parmak Çocuk, kafiyeler döktürüyordum
Yürürken. Hanımdı benim Büyük Ayı.
-Tatlı bir gösteriş içinde gökteki yıldızlarım.
Oturup yol kıyılarına dinliyordum onları,
Şu güzelim eylül akşamları, sert bir şarap benzeri
Duyumsarken çiğ damlalarını alnımın üzerinde;
Orada kafiye düzerken düşsel gölgeler arasında,
Lirin telleri gibi, çekiyordum lastiklerini yaralı
Ayakkabılarımın, bir ayak yüreğimin yanında.
Arthur Rimbaud
çeviri: Ülker İnce
Leo Ferre & Rimbaud
(Bit Ayıklayan Ablalar)
Yanarken alev alev acı kızıl alnında,
Beyaz düşler kovanında sayıklarken çocuk,
Yatağının yanında belirir iki abla
Tırnakları gümüşten, parmakları incecik.
Pencerenin önüne oturturlar çocuğu,
Mavi gök, maviliğin arıttığı çiçekler..
Ağır gür saçlarında çiylerle tüten buğu,
Ve o narin parmaklar, korkunç büyülü eller.
Gül rengindeki, uzun, bitkisel ballar kokan
Ürkek soluklarının başlar sonra şarkısı,
Bir ıslık, ve çocuğun dudaklarından akan
Salyalar, öpülme özlemi keser şarkıyı.
Kokulu sessizlikte, kara kirpiklerinin
Kıpırtısı duyulur, ablaların elleri
işler çıtırtılarla, elektrikli, serin
Kral tırnaklarında küçük bit ölüleri.
İç çekip sayıklayan armonika ezgisi,
O tembellik şarabı yemden yükseliyor.
Çocukta, okşayışlar yavaşladığı zaman
Bir ağlama arzusu doğup doğup ölüyor.
(En Yüksek Kulenin Türküsü)
Sevdalar çağı dönsün,
Dönsün geri gelsin
Ah nasıl dayandım nasıl da
Unutamam artık dünyada,
Nice korkular kaygılardı
Uçup gitti göklere.
Bir belâlı susuzluk
Karartıyor damarlarımı.
Sevdalar çağı dönsün,
Dönsün geri gelsin.
Bir çayır gibi tıpkı
Unutulmuş bir kıyıda,
Karamukların, gülüklerin
Boyatıp çiçek açtığı,
O yabanıl uğultusunda
Korkunç pis sineklerin.
Sevdalar çağı dönsün,
Dönsün geri gelsin.
On yedi yaşlarında gelgeç oluyor yürek,
Roman
On yedi yaşlarında gelgeç oluyor yürek,
Şimdilik hoşça kalın gürültülü kahveler!
Böyle tatlı bir akşam bira neyine gerek -
Yeşil ıhlamurların altı dünyaya değer.
Haziran akşamları bu yollar sanki cennet!
Yum gözlerini solu, hava mis gibi nasıl;
Gürültüyle birlikte rüzgâr -uzak değil kent-
Asma ve bira kokusu taşır usul usul…
- Ve çevrilmiş ince bir dalla gökyüzü, kara
Mini mini tül gibi bir eşarbı andırır,
Tatlı titreşimlerle, küçük, beyaz, maskara,
Bir yıldız bu gergefe girip ışıklandırır…
Küçük bir hayvan gibi çırpınan bir öpücük
Tadı dudaklarında, dolaşırsın başıboş,
Bengisuyu şampanya, kanında köpük köpük.
Ey haziran akşamı! Ey coşkun onyedi yaş!
Solgun, kör ışığında bir sokak lambasının
Bakıp yürüyen genç kız, cilveli, ağır ağır
-Yanında baston yutmuş acayip babasının-
Bilmez, Robenson yürek romanlarla aldanır..
Bir göz atınca anlar, toy oğlanın teki der,
Hemen başını dönüp, küçük adımlarını
Sıklaştırarak hızla yoluna devam eder,
Ölür delikanlının dudaklarında şarkı…
Aşıktır. Kıvançlıdır ağustos ayına dek.
Şiirler yazıp yollar. Sevgilisi boşverir.
Dostları çekip gider, günlerin anlamı yok.
- Derken, bir akşam üstü o tatlı mektup gelir!…
- Bu güzelim akşamı artık kutlamak gerek,
Girersin bir kahveye, gelsin bira, içkiler…
- Onyedi yaşlarında gelgeç oluyor yürek
Yeşil ıhlamurların altı dünyaya değer.
23 Eylül 1870
Arthur Rimbaud
Arthur Rimbaud
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)