Merhaba yaşlı dostum,
Dersim’in kırk haneli Günboğazı köyünden, Ermenice eski adıyla Margek’ten merhaba...
Askerliğim 27’sinde bitti, toplamda on sekiz gün sürdü. İlk birkaç gün uyum sağlamakta güçlük çeksem de oldukça kolay ve rahat geçti. Bolu 2. Komando Tugayında, deyim yerindeyse, misafir gibi ağırlandık.
Bedelli bölüğü toplamda 379 kişiydi. Ülkenin her yerinden, her yaştan, her meslekten insanla bir aradaydık: Avukatı, doktoru, memuru, mühendisi, kuyumcusu, kebapçısı, oto kurtarıcısı, inşaat işçisi, imamı, müezzini… Gördüğünüz gibi, oldukça eğlenceli bir bölüktük.
İsmimizin ilk harfine göre koğuşlara verilmiştik: bizim koğuşumuz, 14. Koğuş, S. harfiyle başlayan isimlerden oluşuyordu. Ali babanın çiftliği gibi her koğuşta beş Ahmet, altı Ali ya da on tane Mehmet bulmak mümkündü. Bizim koğuşumuzda da dört Sinan ve beş Süleyman vardı.
On sekiz gün boyunca her sabah altı gibi uyanıyor, yataklarımızı bize gösterdikleri şekilde topluyor, kamuflajlarımızı giyip, söylenen saatte içtima alanına iniyorduk. İçtimadan sonra da takım halinde yemekhane’ye gidiyorduk. Öğle yemeğine kadar başımızdaki komutanların inisiyatifine bağlı olarak eğitim ve istirahat alıyorduk, öğleden sonra, akşam yemeğine kadar geçen süre de aynı şekilde yaşanıyordu. Hafta sonlarında sivil kıyafetli ve içtima saatleri hariç serbesttik.
Toplamda dört defa tıraş oldum, üç kez botlarımı boyadım, iki üç kez de ıslak mendille sildim. İki kez yatağımı toplamadan çıktım. Botlarımı ayağıma vurduğu için komutandan izin alarak üç gün giymedim, üç gün de kara düzen diyerek, tören provaları başlayana dek, spor ayakkabılarımla dolaştım. Hasta olmadığım halde üç kez de revire çıktım. Sırf uzun revir sırasını beklerken bahçede kitap okumak için.
Başımıza yarım şekilde geçirip sağa doğru yatırdığımız keçeden keplerimiz, kimine dar geliyordu, kimine geniş, kimi aşçıya benziyordu, kimi ressama, ama hiçbirimiz askere benzemiyordu. Bedelli bölüğü olarak aynı anda uygun adım hiç yürüyemediğimiz gibi üç hafta boyunca şapkalarımızı da başımıza doğru düzgün hiç geçiremedik.
Çok güzel bir yerde, şehrin gürültüsünden uzakta, ormanlık, geniş bir arazideydik. Hava her zaman temiz ve serindi, ama rüzgar bazen yakınımızdaki tavuk çiftliklerinden kesif bir kötü kokuyu alıp getirdiğinde bütün kışlada nefes almak mümkün dahi olmuyordu.
Günler beklemekle ve okumakla geçti… Eğitim sırasında verilen istirahatlerde; içtimalarda, ayakta; hafta sonları tabur binasının arkasındaki çamlıkta; yatış saatinden önce ranza üstünde, ışıklar kapanana değin okudum. Nerede olursam olayım, eğitimde, içtimada, sigara molalarında, bedellilerle bir bankta oturmuş sohbet ederken, aklım sürekli iç cebimdeki kitapta, kaldığım sayfadaydı. Bazen de kitap okumak için yeterince vaktin olmadığı, on beş yirmi dakika kadar süren kısa istirahatlerde tırnak makasından söktüğüm törpü ucuyla ağaç dallarını yontarak vakit geçirdim.
Yanıma üç kitap almıştım, iki cep kitap, Auster’in New York üçlemesi, Bulgakov’un Usta ile Margarita’sı ve Bachmann'ın Malina'sı. New york üçlemesi askerliğimin beşinci günü bitti. Çok keyifli, sürükleyici bir okumaydı. On sene oluyor, üç beş kitabını okumuş, çok sevdiğim üçlemeyi ve Yalnızlığın Keşfi’ni kitaplığımda bırakmıştım. Üçlemeden sonra Auster okurluğumu sürdürmeyi istedim ama elime Bulgakov’u almak zorunda kaldım. Üçüncü haftanın başından itibaren de hem kitapsız kalmaktan korktuğumdan, hem de yoğun bir kitap olduğundan mümkün olduğunca haftaya yayarak okuduğum Malina’yı aldım elime.
Burada bu kadar yalnızlık bulacağımı düşünmemiştim. Çokça okudum, çokça düşündüm. Düş bile kurdum. Burada da yalnızlığımı korumanın yollarını buldum. Tabur arkasında, ince, uzun gövdeleri on beş metreye kadar yükselen karaçamların arasında, içlerinden birine sırtımı yaslayıp kitap okuyor, düş kuruyor ya da uyukluyordum. Rüzgarla birlikte ince uzun gövdeler gıcırdıyor, kurumuş dallar ve reçine damlaları düşüyordu üzerime. Ve akşam güneşiyle birlikte düşüp uzanıyordu gölgeler ince uzun gövdelerden yere. Bu saatlerde sık sık Ayvalık’taki günlerim düştü aklıma. Biraz özlemle, biraz da hüzünle, ah, ama kendi ölü hatıralarımı bıraktığım Ayvalık’taki günlerim hiç çıkmıyordu aklımdan.
Burada yalnızlık mümkündü, düşler mümkündü, aşk bile mümkündü… Birbirimize dokunabilirdik, ormanda buluşabilir, gizlice öpüşebilir ve duşta aynı kabine girip sevişebilir, yasaklı, gizli saklı bir aşkı, yaşayabilirdik.
Ö. ile askerliğimin ikinci haftasının ortalarında, içtima sırasında yan yana düştüğümüzde tanıştım. 38 yaşında ve bekar; çok naif ve son derece kibar biri. Sigara kullanmıyor, küfür kullanmıyor, konuşmayı ve en ciddi konularda bile her konuşmanın içine biraz espri katmayı biliyor. Bir üniversitede araştırma görevlisiymiş. Alanı mimarlık ama felsefi birikimi hayli fazla. Özellikle Deleuze konusunda. İçtimalarda fısır fısır Deleuze’den, Nietzsche’den, Bataille’dan söz ediyor, sonra kahvelerimizi alıp tabur çevresinde dolaşarak, bir banka ya da gölgelik bir ağaç altına oturarak konuşmaya devam ediyorduk. Her şeyi aynı perspektiften, akademik bir dille açıklıyor oluşu, alabildiğine gamsız ve neşeli hali zaman zaman sinirlerimi bozsa da genel olarak sohbetlerimiz askerlik sürecini benim için biraz daha katlanılır kıldığı için devreme minnettarım.
Üçüncü haftaya girerken, kamuflajlarıma, botlarıma, kepime, ranzama, kirli çarşaflarıma, bana zimmetli olan bütün bu eşyalara, takma adıma (hayalet!), her zaman bizimle birlikte olan zimmet isimli kaniş cinsi köpeğimize alışmaya başlamıştım ki askerlik bitti.
Pek çok anı biriktirdim, pek çok insan tanıdım, soğuk betona, ıslak çimlere oturmaktan götümde açan mor böğürtlenlerle birlikte onları da sivil yaşamıma taşıdım (Yeni göt ağrıları olarak).
Özlemle.
S.
