Kulübe Güncesi: Yalnızlık

 

Yalnızlığa duyduğum yoğun bir açlığım var, tıpkı bir bebeğin uykuya duyduğu açlık gibi ve eğer bu açlığımı bu yıl yeteri kadar gideremezsem, ertesi yıl ağlayacağım. 

- Thoreau’dan Daniel Ricketson’a, 9 Eylül 1857

Son zamanlarda Yalnızlık denilen o yüce topluluğa geri döndüm.

- Thoreau’dan H.G.O. Blake’e, 1 Ocak 1859

Zamanın büyük bir bölümünde yalnız kalmayı sağlıklı buluyorum. En iyiyle birlikte olmak bile kısa sürede usandırıcı ve enerji yitimine sebep olacaktır. Yalnız olmayı seviyorum.

- Walden

Doğanın bu durgunluğu, yalnızlığı, yabanıllığı sanki zihnimde bir tür sugüveyiotu ya da boneset gibi. Aramaya çıktığım şey işte bu.

- Günlük, 7 Ocak 1857

Çevremde yer alan toplumda kalıcı hiç bir şey görmüyorum, onun hiç bir yoluna kendimi tam anlamıyla adamış değilim. -

Günlük, 1850

I have a room all to myself; it is Nature.—

Journal, 3 January 1853

Doğa gürültü çıkarmaz. Uğuldayan rüzgar, hışırdayan yaprak, pıtırdayan yağmur rahatsızlık vermez, aralarında esaslı ve keşfedilmemiş bir ahenk vardır.

- Günlük, 18 Kasım 1837

Kulübe Penceresinden

 

Bir pencere, bakmaya
Bir pencere, duymaya

Bir pencere, yeter bana

Yaşamım artık
Hiçbir şey olmadığında, hiçbir şey olmadığında duvar saatinin tiktaklarından başka
Anladım birden yolum yok yolum yok yolum yok
(Seni) Çılgınca sevmekten başka

Bir pencere yeter bana bir tek pencere
Bilince ve bakışa ve suskunluğa

Düşler
Ne kadar safsalar o yükseklikten düşer ölürler

Bir şey söyle bana
Kıyısındayım pencerenin
Ve güneşle bağlantıda…

*

Füruğ

Kulübe Güncesi: Gece

 

Kulübe Güncesi: Fasulyeler

“It was no longer beans that I hoed, 

nor that I hoed beans…” 

 "Sırıklarımı, fasulyelerimi sever oldum. Beni toprağa bağladılar ve böylece Anteus gibi güce sahip oldum. Ama onları neden yetiştirmeliydim ki? Kim bilir. Yaz boyu kendime iş edindiğim hevesim, daha önce yalnızca kurtpençesi, böğürtlenler, sarı kantaron ve benzerleri, tatlı yaban meyveleri ve harika çiçekler veren toprak yüzeyinin bu bölümünde bu sefer bu bakliyatın yetişmesini sağlamak oldu. Fasulyelerden ne öğrenmeliyim; ya da fasulyeler benden ne öğrenmeli? Onları bağrıma basıyorum; çapalıyorum. Gerek erken ve gerekse geç saatlerde gözüm onların üstünde ve bu da benim günlük işim.

Bahçeme günde on kez tekrar tekrar gidip bakardım ve öylece durup derin düşüncelere dalarak yaratım sürecinde hiç rol alamamış birinin anlayamayacağı ya da hayal edemeyeceği bir sevgiyle sebze fidanlarımı izlerdim. Bir fasulye tepeciğinin toprağı yan tarafa itip baş göstermesi ya da erken olan bezelyelerin bir gülünün tatlı bir yeşil sürgün verebilecek kadar ortaya çıkması, dünyanın en büyüleyici görüntülerindendi."

Thoreau'nun eşsiz eylem gücünün boşa harcanmış olmasına üzülüyor, yüksek bir hırsı olmamasını kusur olarak görmemekten kendimi alamıyorum. Bu önemli eksikliğinden dolayı, tüm Amerika için bir şeylere önderlik etmek yerine yabanmersini keşfine çıkanların başı olmakla yetindi. İleride bir gün havanda fasulye dövmek, imparatorlukları şekillendirme adına yararlı olabilir - ama uzun yıllar sonunda, mesele hala fasulyeyse, eyvah ki ne eyvah!

Emerson.

Kulübe Güncesi: İlkesiz Yaşam I

Thoreau'nun neredeyse hep aynı kıyafetleri giydiğini okuyorum... giyimin amacı: "İlk olarak yaşamsal ısıyı korumak, ikinci olarak ise mevcut toplumsal durumda çıplaklığı örtmektir." ... "giysilerimiz günbegün bize benzemekte ve giyen kişinin karakterinin mührünü taşımaktadır, öyle ki sonunda onları çıkarıp bir yana koymakta tereddüt eder hale geliriz." Aynı yemekleri yiyor, fasulye, pirinç, çavdar, ve ara sıra da dağ sıçanı ile besleniyor, Paraya ihtiyacı olduğunda uzun süreli yükümlülüklerdense kendisine uygun bir parça el emeğiyle, tekne veya çit yaparak, ağaç dikerek, aşılama yaparak, harita çıkararak veya kısa süreli başka bir işi yapmayı yeğliyor.

"İnsan yaşamını sadeleştirebildiği nispette... şeylere ait daha yüksek bir düzenin onayıyla yaşayacaktır."

Hiçbir mesleğe göre yetişmemiş. Hiç evlenmemiş. Hep yalnız yaşamış. Kiliseye gitmemiş. Asla oy vermemiş. Devlete vergi vermeyi reddetmiş. Et yememiş. Şarap içmemiş. Tütün kullanmamış. Avcılıktan kaçınmış.

"Bana Karun'un zenginliği bahşedilmiş olsaydı bile ereğim aynı, tuttuğum yol aynı olurdu."

"Evlerimizi ve ahırlarımızı desteklemek için graniti seçeriz, taştan çitler yaparız, ama iş kendimize gelince kendimizi en ilkel taş olan granit gibi sert bir gerçeğin desteğine dayamayız."

Kulübe Güncesi: İlkesiz Yaşam II

 

"Şiir gibi yaşanmamışsa elimizde kalan tek şey yaşam değil ölümdür."

Thoreau, Harvard mezunu genç bir öğrenci, hevesli bir şair olarak mezun olur olmaz kendini bir meslek krizinin içinde bulur. Bakanlığa girebilir, hukuk, politika, tıpa yönelebilir, tüccar olabilir ya da öğretmenlik yapabilir; ama "şairane yaşamak" o seçeneklerden biri değildir. Ona en cazip geleni seçmek zorundadır ve öğretmenlikte karar kılar. Ancak ilk itaatsizliği burada başlar, okulun öğrencilere uyguladığı fiziksel cezaya karşı çok geçmeden istifa eder.

Bundan sonra geçinme problemi Thoreau için artık "tüm sorunların en önemlisi" haline gelir.

"Dürüstçe yaşamak üzerine yazıldığı hatırlanan pek fazla bir kaynak bulunmuyor; hatta neredeyse hiç yok. Ne Yeni Ahit ne de Küçük Richard bu konuya hitap ediyor. Bu konuda kendime sorduğum soruları ele alip az çok cevaplayan tek bir sayfa aklıma gelmiyor. Insanlar deneyimlerinden soz bile edemeyecek kadar tiksindikleri için mi bu böyle? Yoksa ortak meseleler sorgulanmadığı için mi? Bana öyle geliyor ki tüm soruların en önemlisi, yaşamımı nasıl idame ettireceğimdir. Ancak hiçbir kitapta bu amaca hitap eden bir şey bulamadım. Kanımca toplum, tüm sanatsal yönleriyle bu açıdan bizim için hiçbir şey yapmamıştır."

"Öğleden öncelerimi, öğleden sonralarımı topluma satacak olursam birçoğumuzun yaptığı gibi, uğruna yaşayacak bir şeyim olmayacağı kesin. Bir insanın çok çalışkan olabileceğini, yine de zamanını iyi harcayamayacağını belirtmek isterim. Yaşamını kazanmak için yaşamının büyük bölümünü tüketen insanın yaptığından daha ölümcül bir ahmaklık olamaz."

"Bu dünya aptalların dünyası daha önce olmasa da yolun sonuna geldiklerinde anlayacaklar. Sözde kaderleri yüzünden makineden başka bir şey olmaya zamanları yok. İnsanların yaşamları komposta dönüştürülüp toprağa karıştırılıyor."

Kulübe Güncesi: Maliyet

Kendime, en kısa zamanda, şimdiki evim kadar keyif verecek ve maliyeti şimdikinden daha fazla olmayan güzellik ve lüks bakımından Concord'un ana cadde evlerin hepsini geride bırakacak bir ev düşünüyorum.

Thoreau çok geçmeden Emerson'ın Walden Gölü yakınlarında bulunan arazisinde toplamda iki yıl iki ay yaşayacağı kulubenin yapımına başlar.

"Evimin maliyeti aşağıdaki gibiydi; ayrıntıları veriyorum çünkü çok az kişi evlerinin maliyetini tam olarak hesaplayabilir ve daha da azı tabii eğer varsa böyle birileri toplam maliyete katkısı olan çeşitli gereçlerin ayrı ayrı maliyetlerini söyleyebilir:

Kulübe Güncesi: İlkesiz Yaşam III

İLKESİZ HAYAT (LIFE WITHOUT PRINCIPLE)

İsteyeceksen benden bir miktar dolar iste ama öğleden sonralarımı değil. 

- Günlük, 16 Eylül 1859

Günümüzün yaşam biçimlerinden ve hayat kazanma yöntemlerinden nefret ediyorum.

 - Günlük, 1 Kasım 1855

Bir insan çok çalışkan olsa da bunun zamanını iyi değerlendirdiği anlamına gelmediğini düşünüyorum. Hayatının büyük kısmını hayat kazanmakla harcayan birinden daha aptalı yoktur. 

- Life Without Principle [İlkesiz Hayat]

Tıpkı çok hızlı yiyip yediğimizin gerçek tadını alamadığımız gibi hayatımızı da çok hızlı ve

üstünkörü yaşıyoruz.

 - Günlük, 28 Aralık 1852

Sözde yoksulluğumdan dolayı kendimi tekrar tekrar tebrik ediyorum. Dün masamda sahip olduğumu bilmediğim otuz doları bulunca neredeyse hayal kırıklığına uğradım, oysa şimdiye kaybettiğime üzülmüş olmam gerekirdi.

 - Günlük, 8 Şubat 1857

İç zenginlik, dış yoksullukla orantılıdır. 

- Günlük, 13 Kasım 1851

Zenginlik, kişiye özel büyük bir avuntu veya kolaylık sağlamaz. Zenginlik [Servet?] yalnızca sosyalliğin bir aracıdır.

Zenginlik güç olduğu kadar bilgi de güçtür. 

- Günlük, 25 Ocak 1841

Yoksunluk ve yoksulluk dediğiniz şey benim için basitliktir. 

- Günlük, 5 Aralık 1856

Ahlaki ve entelektüel sağlığın korunması için doğa ile kurulan sürekli ilişki ve doğal fenomenlerin tefekkürü ne kadar önemlidir! Okulların veya iş dünyasının disiplini zihne asla böyle bir dinginlik veremez. 

- Günlük, 6 Mayıs 1851

Çocukları şehir içinde eğitmeye çalışmak deliliktir. İlk adım onları oradan çıkarmak olmalı. 

- Günlük, 25 Temmuz 1851.

Ancak tüm öğrendiklerimizi unuttuğumuz gün öğrenmeye başlarız. 

- Günlük, 4 Ekim 1859

Vücudu bitkin olan işçi, zihni bitkin olan bilginle aynı yiyeceğe ihtiyaç duymaz. 

- Thoreau’dan H.G.O. Blake‘e, 2 Mayıs 1848

Yakından Bakmak: Kulübe Civarında Bir Gezinti

Kulübe Güncesi: Truffaz & Murcof

https://youtu.be/zS95NQqh-w0

Kulübe Güncesi: The Studio Boat

Monet'nin yüzer stüdyosu, The Studio Boat (Le Bateau-atelier)

1872'de Paris'e kısa bir uzaklıktaki Seine nehrinin kıyısında yer alan Argenteuil kasabasına taşındıktan sonra Monet eski bir balıkçı teknesini satın alır.

"A fair wind has brought me enough money to buy a boat at a time and build a wooden cabin big enough to install an easel on it."

Su üzerinde resim yapmasına da olanak tanıyan yüzer stüdyosu Monet'yi aynı zamanda Seine'in erisilemeyen manzaralarına da taşıyan bir ulaşım aracı olur.

Resimler:

The Studio Boat (Le Bateau-atelier) 1876

The Studio Boat, 1874

The Studio Boat, 1876

The Studio Boat, 1875

Edouard Manet - Monet Painting on His Studio Boat, 1874

Kulübe Güncesi: Walden, A Game

 

Kulübe Güncesi: Thoreau'nun Kulübesi

Thoreau'nun arkadaşı Bronson Alcott 1872'de bir ziyaretçiyle gittiği Walden Gölü kıyısındaki Thoreau'nun kulübesini inşa ettiği yere bir taş koyar. Böylelikle bir geleneği başlatır ve Thoreau meraklıları taş koymayı sürdürüp bir yığın oluşturana dek kulübenin tam yeri yıllarca bilinir kalır. 

Arkeolog Roland Robbins Thoreau'nun Walden Gölü'ndeki ilk gününün 100. yıl dönümü olan 1945'te Thoreau'nun inşa ettiği kulübenin kaybolan yerini tespit etmeye karar verir, kulübenin bacasının temellerini bulana kadar üç ayını katın yakınındaki zemini kazarak geçirir.

Kulübe Güncesi: Kaçış

 "Adirondack’ların ortasında, kuş uçmaz bir bölgede küçük bir han. Odaya girerken şu garip duygu: İş gezisine çıkmış bir adam, önceden düşünmeksizin, yabanıl bir ülkeye, uzak bir hana geliyor. Ve bu doğanın sessizliği, odanın basitliği, her şeyden uzaklık, ona, orada kesin olarak kalma, yaşamını oluşturan şeylerle bütün bağlarını koparma, geride kalanlara asla yaşamda olduğuna ilişkin en küçük bir haber göndermeme kararı verdirtiyor."

Kuzey Amerika Güncesi / Albert Camus

Kulübe Güncesi: Van Gogh

"En kibar ve kültürlü ortamlarda, en iyi çevrelerde, en rahat durumlarda bile kişi içinde Robinson Crusoe'nin esas özelliklerinden, doğaya bağlı münzevilikten bir şeyler taşımalı, yoksa kendi köklerini yitirir." 

Van Gogh için bak:

https://kaotikbenlik.blogspot.com.tr/search/label/Van%20Gogh

Kulübe Güncesi: İkarus

Önümde denize açılan bu zeytinlik dolu manzaraya baktıkça sık sık aklıma Van Gogh'un bir dizi zeytin ağacı resmi düşüyordu. Bugünlerde Brueghel'in İkarus'u da onlara eklendi, mitin çağdaş bir yorumu, Herbert List'in etkileyici bir İkarus fotoğrafı ile birlikte. 

Ara sıra kulübede başıma açtığım işlerden yorgun düşmüş, manzaradan habersiz çalışırken, kafamı her kaldırışımda İkarus düşerken işine devam eden Brueghel'in köylüsü gibi hissediyorum kendimi - ki Auden'in çok güzel bir şiirine konudur:

(...)

#Brueghel 'in ikarı'nda meselâ, bana mısın bile demeden nasıl Her şey sırtını çeviriyor felâkete?İşitmiş olmalı pekâlâ Suyun şapırtısını rençber, ümitsiz haykırışı, "Kulak asma" deyip geçti herhalde; güneşse şöyle bir rasgele Vurdu ak pembe ayaklar gömülürken yemyeşil suya; Kibarişi çıtkırıldım yelkenli merak etmesine etmiştir ya Gökten paldır küldür düşen çocuğu görünce; Acele işi vardı zahir, uzaklaştı bozmadan istifini bile. (cev. Can Yücel)

Kulübe Güncesi: Bir imge

 

" Kulübesinde tek başına tencerenin dibindeki yağı sıyıran bir adam. Kimi günler bir bıçakla yapıyor bu işi, kimi günler tırnaklarıyla; bir zamanlar tencere dolu, içindeki yemek de lezzetliydi; ama artık yemek kokmuş, adamın bir lokma bulması içinse, kırık tırnaklarıyla tencereyi kazması gerekiyor. Yarın da aynı şeyi yapacak, öbür gün de.

Benim yüreğimin derinliklerinden bir iş çıkarmaya çalışmama benziyor."

Pavese

Kulübe Güncesi: Lakeside Cabin

Belki de şurada küçük, şirin bir kulübe vardır...

  

Romantik bir özlem: Kulübe

( Kitsch mi demeliydim?)

Bob Ross'un resimlerinin yaklaşık yüzde 18'inde bir kulübe yer alır. Ross'un kulubesinin bir gölde olma ihtimali yüzde 35 ve yerde kar olma ihtimali yüzde 40. Kulübelerin yüzde 72'si iğne yapraklı ağaçlarla aynı tablodayken, yüzde 63'ü yaprak döken ağaçların yakınındadır. (Kaynak: Walt Hickey)

I go a-fishin’ in….

Time is but the stream I go a-fishin’ in….

 Henry David Thoreau Walden (1845-1847) 

*

Kulübe Güncesi: Yalnızlık

 

"Birileriyle beraber olmak, en iyileriyle bile olsa, kısa bir süre sonra yorucu ve tüketici bir hal alır. Yalnız olmayı seviyorum. Yalnızlıktan daha arkadaş canlısı bir arkadaş görmedim. Çoğu zaman, dışarı çıkıp insanların arasına karıştığımızda, evimizde olduğumuzdan daha yalnız oluruz. Düşünen veya çalışan bir insan her zaman yalnızdır, bırakın istediği yerde kalsın. Yalnızlık, kişiyle arkadaşlarının arasına giren millerle ölçülmez.

Gölde gürültülü kahkahalar atan dalgıçkuşundan ya da Walden Gölü'nün kendisinden daha yalnız değilim. Çayırdaki tek bir sığırkuyruğundan ya da hindibadan veya bir fasulye yaprağından, kuzukulağından, at sineğinden, yaban arısından daha yalnız değilim. Brook Değirmeni'nden veya bir rüzgargülünden, kutup yıldızından, güney rüzgarından, Nisan yağmurundan veya Ocak ayında eriyen buzlardan ya da yeni bir evdeki ilk örümcekten daha yalnız değilim.

Ormana geldikten birkaç hafta sonra, insanlardan uzak olmanın huzurlu ve sağlıklı bir yaşam için ille de gerekli olduğuna dair kuşkuya düşmüştüm. Bir saat sürmüştü. Yalnız olmak gayet nahoş bir şeydi. Fakat aynı zamanda ruh halimdeki hafif bir çılgınlığın da farkındaydım ve iyileşeceğimi seziyordum. Hafif bir yağmurun ortasında, bu düşünceler baskın gelirken birden doğa'nın tatlı ve iyi arkadaşlığının farkına vardım. Birdenbire damlaların şıpırtısında, evimin etrafındaki her ses ve görünüşte sonsuz ve olağanüstü bir dostluk hissettim, beni besleyen bir atmosfere benziyordu. İnsanlara yakın olmaya dair hayal ettiğim tüm avantajlar anlamsız görünmeye başladı ve o günden beri bunun üstüne bir daha düşünmedim. Her bir küçük çam iğnesi sempatiyle genişledi ve büyüdü ve benimle arkadaş oldu. Vahşi ve kasvetli demeye alışkın olduğumuz yerlerde bile bana akraba olan bir şeylerin varlığını ayırt ediyor, seziyordum; ayrıca kan bağı açısından kendime en yakın ve en insani bulduğum şey bir insan ya da kasabalı değildi. Artık hiçbir yerin bana yabancı gelmeyeceğini düşünüyordum."

Kulübe Güncesi: İzler

 Eski çay evlerinin mimarları ahşabı cilalamaz ya da parlatmaz, onun yaşlandığını görmekten hoşlanırmış, çünkü geçen yılların ahşap üzerinde bıraktığı izler her şeyin geçici olduğunu hatırlatırmış onlara. Alain de Botton'ın Mutluluğun Mimarisi kitabını okuyordum...

"Budist yazılara göre, insanın ahşap ya da taş üzerindeki kusurlara tahammül edemeyişi, onun insan yaşamına özgü zorlukları kabullenemeyişinden kaynaklanır. İnsanın yaşadığı hayal kırıklıklarının, çöküşlerin aksine mimaride kullanılan malzemelerin (geçmişte ahşap ve taşın, günümüzde ahşap ve betonun) üzerinde oluşan kusurlar o malzemenin yavaş yavaş onurundan ve zarafetinden bir şey yitirmeksizin yaşlandığını gösteren izlerdir. Bu malzemeler cam gibi kırılıp binlerce parçaya ayrılmaz, kağıt gibi yırtılmaz, yalnızca melankolik ve asil bir edayla renk değiştirir."

Kulübe Güncesi: Ahmet Kaya

 

https://youtu.be/0ctOiEYVwqY

Kim ne derse desin, ben çok içince Ahmet Kaya dinlerim.

Kulübe Güncesi: Davet

 

Kağıtlarımı koyduğum masa dışında ne bir kilidim ne de sürgüm var, kapı ya da pencere mandallarını takabileceğim bir çivi bile yok evimde. Gece ya da gündüz, günlerce evde olmasam bile, bir sonraki güz Maine ormanında iki hafta kaldığımda bile kapımı asla kilitlemedim. Yorgun bir gezgin evimde dinlenebilir, ateşin karşısında ısınabilirdi, edebiyata ilgi duyan biri masamdaki birkaç kitabı okuyup güzel zaman geçirebilirdi, meraklı biri dolabımı açıp yemeğimden kalanları ve akşam yemeği olarak ne yiyeceğimi görebilirdi.

- Walden

Kulübe Güncesi: Thoreau'nun Alternatif İktisadı

 

Henry David Thoreau ile oturup bir bira içmek nasıl olurdu diye düşünürüm bazen. Gerçi bira içeceğinden de pek emin değilim. Onun yerine göletten su içmeyi; gürültülü, karanlık, aşırı kalabalık bir barda oturmaktansa sarhoş edici bir sükûnet içinde, ay ışığının aydınlattığı ormanda gezinmeyi teklif ederdi belki. Bir başına kalmayı istediği bir anında ise eğer, onu kendi haline bırakıp gitmemi de söyleyebilirdi pekâlâ. Hal böyleyken, gözümü korkutacak olsa da, böyle güzel, zorlayıcı ve kışkırtıcı kitaplar ve makaleler yazdığı ve hem bana hem de başkalarına böylesi bir ilham kaynağı olduğu için ona teşekkür etme fırsatım olmasını isterdim. Tabu ki böylesi bir fırsata asla sahip olamayacağım; hal böyleyken en azından bu eseri ona ithaf ederek saygılarımı sunmak istiyorum.

*

Thoreau'nun Alternatif İkitsadı

Samuel Alexander

Kulübe Güncesi: Thoreau'nun Günceleri

 October 22, 1837.

“What are you doing now?” he asked; “Do you keep a journal?” 

So I make my first entry to-day.

Linkler: 

Journal I: 1837 - 1846

Journal II: 1850 - September 15, 1851

Journal III: September 16, 1851 - April 30, 1852

Journal IV: May 1, 1852 - February 27, 1853

Journal V: March 5 - November 30, 1853

Journal VI: December 1853 - August 1854

Journal VII: September 1, 1854 - October 30, 1855

Journal VIII: November 1, 1855- August 15, 1856

Journal IX: August 16, 1856 - August 7, 1857

Journal X: August 8, 1857 - June 29, 1858

Journal XI: July 2, 1858 - February 28, 1859

Journal XII: March 2, 1859 - November 30, 1859

Journal XIII: December 1, 1859 - July 31, 1860

Journal XIV: August 1, 1860 - November 3, 1861