Führer hayatına son vermeye karar vermişti. Bunu yapmaya, Sovyet askerleri sığınağına birkaç sokak yaklaşmışken karar verdi. 30 Nisan 1945 günü saat 03.30'da kendini vurdu. Nazizm artık yok olmuştu. Ama bunun bedeli çok ağırdı. Almanların, İtalyanların aksine sonuna kadar savaşmalarının ve Hitler'den kurtulmak için çaba göstermemelerinin birçok nedeni vardı. Çünkü onlara, yıllardır insanüstü varlıklar oldukları söylenmişti. Hitler, öldükten sonra arkasında güçlü bir Almanya bırakacağını söylemişti. O'nun yerine Dünya'ya unutmayacağı anılar bıraktı. İnsanların neler yapabileceklerini kanıtladı.
Naziler tarafından yargılanan Almanya doğumlu filozof Karl Jaspers
savaştan sonra şöyle yazmıştı:
Bu olanlar, sadece birer uyarıdır.
Unutmak suçtur.
Bunun bir kez daha olması mümkündür.
Her an, her saniye böyle
bir kıyım tekrar yaşanabilir.
Lanzmann'ın tamamını üç gün içinde izleyebildiğim dokuz buçuk saatlik belgeseli Shoah, derin izler bıraktı bende; özellikle insanoğlunun verdiği mücadelenin ve çektiği acıların ne kadar kutsal ve onurlu olduğu üzerine.
YanıtlaSil