Acı çeken çalınmış palyaço yüreği


Kederli yüreğim salya sümük güvertede,
Yüreğim asker sigarasıyla izmarit dolu:
Çorba atıklarını fırlatırlar oraya bile,
Kederli yüreğim salya-sümük güvertede:
Bir küfür tufanı eratın ağzında bilmece
Gülerler durmadan kahkahaları sulu mu sulu,
Kederli yüreğim salya-sümük güvertede,
Yüreğim asker sigarasıyla izmarit dolu!


Rimbaud (1962, Alberto Giacometti)


Maslahatlar alesta kalıp çekmeye hazır
Baştan çıkarır yüreğimi küfür hazretleri.
Dümende dalga geçerler tepeden tırnağa hınzır,
Maslahatlar alesta kalıp çekmeye hazır.
Ey büyüleyici dalgalar o sayenizde paklanır,
Alın yüreğimi yıkayın, bilsin temizliği!
Maslahatlar alesta kalıp çekmeye hazır,
Baştan çıkarır yüreğimi küfür hazretleri!
Küfürleri bitip tütünleri de tükenince
Ne yapacağım ben ey çalınmış yüreğim?
Hıçkırık olacaklar hepsi meyhane türkülerinde
Küfürleri bitip tütünleri de tükenince,
Bir meydan savaşı başlayacak zavallı midemde
Yüreğim örselenmiş dalım kırılmışsa benim,
Küfürleri bitip tütünleri de tükenince
Ne yapacağım ben ey çalınmış yüreğim?


* Rimbaud, 13 Mayıs 1871 tarihli mektubunun içinde gönderdiği bu şiire İşkence Edilen Yürek (Le Coeur Supplice / Acı Çeken Yürek) adını verdi. Paul Demeny'ye gönderdiği 10 Haziran 1871 tarihli mektupta yer alan şiirin adını Palyaçonun Yüreği (Le Coeur du Pitre) olarak değiştirmiştir. Bu nüshada, yedi yerde bazı sözcüklerin değişmiş olduğu görülür. Şiirin üçüncü adı Çalınmış Yürek'tir. (Le Coeur vole)
Bu üç ad da Rimbaud'nun birkaç ay içinde yaşamış olduğu ruhsal değişimlere tanıklık etmektedir: ilkin, onarılmaz çirkinliğini keşfettiği insan toplumu şairin yüreğine işkence etmiştir. Rimbaud daha sonra bu toplum içinde kendini bir soytarı gibi gülünç hissetmiş, bir süre sonra da kendini aldatılmış, kazıklanmış hissetmiştir.
Yorumculara göre bu şiir gerçek bir itiraftır ve Rimbaud'nun Komün sırasında yaşadıklarına tanıklık etmektedir.
Delahaye kaynaklı bir söylenceye göre de Rimbaud Nisan ayında altı gün yaya yürüyerek Paris'e varmış, devrime gönüllüler arasında katılmış ve büyük bir düzensizliğin egemen olduğu Babylon Kışlasında kalmıştır. Sonuç olarak, doğrudan doğruya ister katılsın, ister katılmasın, Rimbaud düşünce ve duygu olarak tam bir Komün'cüdür. Ve bu şiir her bakımdan yaşanmış deneyimlere tanıklık etmektedir.  - Özdemir İnce

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder