Üstinsan

İnsan aşılamaz, olsa olsa inkâr edilebilir, inkâr edilmelidir. Bu üstinsan fikri bence tam bir saçmalıktır. Hayvanlara özgü zaafları bile düşünsek titrememize yeter. Hele insanınkiler çok daha beterdir. Bir Üstinsanın elbette meziyetleri olacaktır, ama aynı zamanda bu meziyetlerin kusurları da olacaktır onda. Ve bu kusurlar korkunç olacaklardır, insanın kendisinden de korkunç. Nietzsche bana fazla safdil geliyor. Bir yalnızdı, hemcinsleriyle çok fazla birlikte yaşamamıştı; aslında acınacak bir adamdı; ötekiyle doğrudan tecrübesi olmayan tecrit olmuş bir adamdı. Bütün trajedisi, dostlarıyla münakaşaları, bu aynı dostların onda sebep olduğu hayal kırıklıkları, Nietzsche'nin insanları hakikaten tanımamış olduğunu ispatlar sadece. Üstelik küçük yerlere düşkündü, bu yüzden de büyük şehrin onca öğretici tecrübesinden mahrumdu. Bir cehennemde yaşamanın ne demek olduğunu bilmiyordu, değil mi? Cehennemin kendisi belki beterdir ama çok daha beter olamaz. Nietzsche bana hakikaten fazla safdil görünür.

Bu hususta kendimi Chamfort veya La Rochefoucauld gibi Fransız ahlakçılarına çok daha yakın hissediyorum. Nietzsche’nin onların etkisi altında kaldığı da doğrudur. Ama başlangıçta, nasıl söyleyeyim, masum bir ruhu vardı... Sonunda da. Aslında onun bütün şeylere bakışı, ayrıca hayatı, bana fazla keyifli geliyor. Nietzsche ilginç ve baştan çıkarıcı, ama vardığı sonuçlar bana ne anlamlı ne de doğru görünüyor.


Ezeli Mağlup / Cioran