Yalnızlığın sonucu - "Her derin kafanın çevresinde, sözlerinin her birinin, girişimlerinin her birinin, yaşama verdiği en küçük göstergenin her zaman yanlış, yani düz yorumlanması sayesinde aralıksız bir maske büyür ve gelişir."
En yakın tanıdıklar arasında bile duyguların ne denli değişik, görüşlerin ne denli bölünmüş olduğunu düşün bir kez kendi kendine; aynı görüşlerin bile dostlarının kafalarında, sendekinden tamamen farklı bir konuma ya da şiddete sahip olduklarını; yanlış anlama, birbirinden düşmanca uzaklaşma vesilesinin yüz kere doğduğunu. Tüm bunlardan sonra diyeceksin ki: tüm ittifaklarımızın ve dostluklarımızın üzerinde durduğu zemin ne kadar da güvensiz, soğuk yağmurlar ya da kötü havalar ne kadar da yakın, ne kadar da yalnızdır her bir insan! Bir kimse bunları ve ayrıca kendisindeki ve yakınlarındaki tüm görüşlerin ve bunların tür ve şiddetlerinin kendi eylemleri gibi zorunlu ve sorumluluk dışı olduklarını görürse, bu görüşlerin, karakterin, uğraşının, yeteneğin ve ortamın ayrılmaz iç içe geçmişliğiyle içsel zorunluluğunu kavramış olur - belki böylece o bilgenin "dostlarım, dost yoktur!" diye bağırmasındaki duygunun acılığından ve keskinliğinden kurtulmuş olur. Daha çok şöyle itiraf edecektir kendi kendine: evet, dostlar vardır, ama onları sana yönelten, senin hakkındaki yanılgıları ve yanılsamalarıdır; ve seninle dost kalabilmek için susmayı öğrenmiş olmaları gerekir; çünkü bu tür insani ilişkiler hemen hemen her zaman, bazı şeylerin hiç söylenilmemesine, onlara hiç dokunulmamasına dayanırlar ama bu küçük taşlar bir kez yuvarlanmaya başladıklarında, dostluk da onların peşinden gelir ve parçalanır. En sadık dostlarının kendileri hakkında aslında ne bildiklerini öğrenince, derinden yaralanmayacak insanlar var mıdır? - Biz kendi kendimizi tanımakla ve kendi özümüzü görüşlerin ve ruh hallerinin değişken bir alanı olarak görmekle ve böylelikle bir nebze küçümsemeyi öğrenmekle, kendimizi yeniden ötekilerle dengeye getiririz. Doğrudur, tanıdıklarımızdan her birini ve en büyükleri bile olsa, küçümsemek için iyi gerekçelerimiz vardır; ama bu duygunun bize yöneltilmesi için de bir o kadar iyi gerekçe vardır. - İşte kendimize böyle katlandığımız için, katlanmak isteriz birbirimize; belki de herkesin, şöyle söyleyeceği neşeli saat de gelecektir bir kez:
"Dostlarım, dost yoktur!" diye bağırdı
ölmek üzere olan bilge
"Düşmanlarım, düşman yoktur!" - diye bağırıyorum ben,
yaşayan budala.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder