Kaotik Benlik: Bacalar

Bacalar

video.nationalgeographic.com/ hydrothermal vents

Bu görüntüler Atlas Okyanusu'nun derinliklerinden. Bermuda ile Kanarya Adaları

arası bir yer. Kayıp Şehir adıyla biliniyor. Nedenini görebiliyorsunuz. Şu devasa taş sütunlara bakın! Bazıları 50-60 m yükseklikte Atlas Okyanusu'nun zemininden yukarı uzanıyor. Bunlara "hidrotermal baca sistemleri" deniyor. Ve bu şeyler, sıcak su, mineral ve gazların yerin derinliklerinden yükselmesiyle oluşurlar. Hayatın bunlar gibi yapılarda başlamış olabileceğinin düşünülme nedeni:

Bunların "alkalin baca" adı verilen çok nadir hidrotermal oluşum olmasıdır. Yaklaşık 4 milyar yıl önce, yaşam Dünya'da başladığında deniz suyu biraz asitli olmalıydı. İşte, yaşamın enerji kaynağı olan proton gradienti burada! Asitli deniz suyunda proton birikiminiz var, ve bacaların etrafında da proton yoksunluğunuz. Bu bacalar sadece enerji kaynağı yaratmadılar. Ayrıca canlılığın gereksinimi olan olmazsa olmaz maddeler yönünden zengindiler. Hidrojen gazı, karbondioksit ve demir, nikel, sülfür içeren mineraller. Fakat bundan daha fazlası var. Bu bacalar gözeneklidir yani içlerinde küçük odacıklar bulunur ve organik moleküllerin içlerinde toplanmasına imkan verirler. Bu bacalarda her şeyiniz mevcuttu. Kayaların içerisinde toplanmış hayatın yapı taşlarını elde ettiniz. Proton gradientini ve size yaşam enerjinizi veren şelaleniz vardı. Öyleyse burası, uzak atalarınızın geldiği yer olabilir. Ve bu gibi yerler, yeryüzünde hayatın başladığı yerler olabilir. İlk canlılar belki de onlara hayat veren kayaların bir parçası olarak var oldular. Bacalarda kendiliğinden oluşan proton gradientiden gelen enerjiyi kullanan basit organizmalar. Bunun böyle olduğunu düşünüyoruz... çünkü günümüzdeki canlılar da enerji için proton gradientlerini kullanıyor. İçimizde bir yerlerde bacalarda ilk yaşamın faydalandığı maddeler..."mitokondri" adı verilen yapılara, yaşama güç veren mikroskobik pillere büründü.

Bu, küçük kahverengi yarasanın

mitokondrisinin resmi.

Bu da bir bitkinin mitokondrisi. Aslında bir hardal bitkisi türü.

Bu resimdeki mitokondri ekmek küfünden.

Ve bu mitokondri de

bir sıtma mikrobundan.

Etkileyici olan şey ise: Bütün bu hayvan ve bitkilerin, aslında hemen hemen gezegendeki tüm canlıların yaşam enerjisi üretmek için proton gradientini kullanır. Neden? Muhtemelen cevap da şudur: Çünkü tamamıyla farklı olan bu yaşam türleri ortak bir atadan geliyor. Bu ortak ata, 4 milyar yıl önce ilk yaşam enerjisini sağlayan kendiliğinden oluşmuş proton gradientinin meydana geldiği şu su altı bacalarında yaşamış bir şeydi. Evrensel yaşam kıvılcımını arıyorsanız işte onu buldunuz. Yaşamı başlatan şey: Bu proton gradientleridir. Bu 4 milyar yıl içinde bu kıvılcım bir aleve dönüştü. Hidrotermal bacalar etrafına toplanan bir kaç basit organizma bugün Dünya'yı saran bu muhteşem çeşitliliği oluşturmak için evrim geçirdiler.

Brian Cox,
Wonders of Life (BBC, 2013)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)

RİMBAUD

"...ve nasıl da hoşlanırdı karanlık şeylerden hayatta, Kepenkleri kapalı, yüksek tavanlı, mavi havalı, Neme teslim olmuş odasında, Durmadan hayal ettiği romanını okurken, Aşı boyası göklerle, suya gömülmüş ormanlarla, Yıldız ağaçlarda açmış tensel çiçeklerle dolu romanı Başdöngüsü, yıkılış, bozgun ve merhamet dolu! - Mahalle kendi uğultuları içinde yaşarken öyle, O, aşağıda, -tek başına, bez şiltesinin üzerine uzanmış, Hayal ederdi derin bir tutkuyla yelken açmış tekneleri."

cyril collard / yırtıcı geceler

"Jean Genet bir gün önce ölmüştü. Genet’nin 19 Aralık 1910’da doğduğunu okudum. Ben 19 Aralık 1957’de doğdum. Bu rastlantıdan yola çıkıp bende herhangi bir yetenek olduğu sonucuna varmıyordum. Ama buna karşılık kendi kendime, benim de bir gün onun gibi harekete geçmem gerektiğini düşündüm. Bir patlayıcıyı ateşlemek, bir el bombasının pimini çekmek, bir otomatik tüfeğin tetiğine basmak. Genet’nin dudaklarından, buldog güzelliğindeki o dümdüz yüzünden fışkıran şu cümle beni sarhoş ediyordu: “İnsanların acımasızlığını yalnızca şiddet yok edebilir.”

Isıdore Ducasse

" O günden sonra, sen, tedirgin ve erken gelişmiş imgelemli çocuk, ağır sandallarıyla, dolambaçlı kavşağın kaldırım taşlarını yorgun yorgun çiğneyen bu gizemli delikanlıyı bir daha göremedin. Bu alevler sarınmış kuyrukluyıldız, aşırı merakın yöneldiği bu hüzünlü insan, senin düş kırıklığına uğramış gözlerinin alnacında parlamadı bir daha; ve sen, sık sık, çok sık, belki de her zaman düşüneceksin, yaşanan dünyanın iyilik ve kötülüklerine aldırmazmış gibi görünen, ve korkunç ölü yüzü, diken diken saçları, sallana sallana yürüyüşü ve yazgının acımasız kar tarağının iş gördüğü uzayın uçsuz bucaksız bölgelerinde sürekli olarak oyalanıp duran, umudun kanlı avını ararmış gibi eter denizinin gülünç sularında körlemesine yüzen kollarıyla rastgele ilerleyen bu insanı... "

GAUGUİN / TAHİTİ GÜNLÜĞÜ

“Umarım ki pek yakında, gün gelsin ki kendimi bir okyanus adasının ormanlarına gömeyim, haz, huzur ve sanatla yaşayabileyim. Avrupa’daki o para mücadelesinden uzakta, yeni bir ailenin mensubu olarak. Tahiti’nin o güzelim tropik gecelerinde, çevremdeki gizemli varlıkların sevgi dolu ahengine ritm tutan kalp atışlarımın o tatlı tatlı homurdanan müziğini dinleyebileyim. Para sorunundan uzakta, sonunda özgürleşmiş olarak sevebilmek, şarkı söyleyebilmek ve ölmek mümkün olacak.”

giacometti'nin atölyesinde (sartre & genet)

Nietzsche'nin Torino'daki Günleri

" Ne güzel bir gün. Burada yanan ışık ve hafif hafif esen rüzgar en ağır düşüncelere kanat takıyor. Eski dostum Jacob Burckhardt bu şehirden geçmişti ve Traviata'nın suretini gördüğünü söylemişti. Bıyıklarım benim temiz hava filtrem ve bu şehrin kaldırımları ayaklarım için bir cennet. Yalnızca, yürürken düşündüklerimiz kayda değer düşüncelerdir. Tam da ihtiyacım olan şehir işte. Ah, Torino! Tebrikler, sevgili dostum. Bana gönülden nasihat verdin. Bu şehir benim için yapılmış..."

Evrenin Hikayesi

Her uygarlık, dünyadaki her din bir yaratılış hikayesine sahiptir. Bu hikayeler nereden geldiğimizi, buraya nasıl geldiğimizi ve ölünce ne olacağını anlatır. Benim de farklı bir yaratılış hikayem var, ama bu tümüyle fizik ve uzay bilimine dayalı. Çünkü kendi kökenimizi anlamak yıldızların yaşamını ve kıyametimsi ölümlerinin kainata yeni bir yaşamı nasıl getirdiğini anlamakla eş değer, çünkü bu gezegendeki her dağ, her kaya, her yaşayan şey, sizin ve benim her parçam uzayın fırınlarında dövüldü. (Brian Cox)

NİHİLİZMİN ÇANLARI

"Cenova'da, bir akşam, alacakaranlık vakti, çanların bir kuleden uzun uzun çaldıklarını duydum; durmadan çaldılar ve sokakların uğultusunu aşarak, kendine doymak bilmez bir ses gibi çınlamaya devam ederek akşamın gökyüzüne ve meltemine doğru gittiler; ürkütücü, çocuksu ve aynı zamanda sonsuz bir melankoliyle yüklüydüler. O esnada Platon'un sözlerini hatırladım ve onları bir anda kalbimde hissettim: insanca şeylerin hiçbirini ciddiye almaya değmez; ama yine de -"

Queer Okumalar

"Queer" Amerikan lezbiyen ve gey politikasında ve akademisyen dünyasında 1990'ların başından bu yana bir kategori olarak popülerleşse de, terimin işaret ettiği çatışmaların lezbiyen ve gey kültüründe uzun bir tarihi var. Eskiden bir hakaret olan "queer" terimi lezbiyen ve gey erkekler tarafından kendilerini tasvir etmek için kullanılmaya başlandı. Bir benlik tarifi olarak kullanılan queer, gey ve lezbiyen kimliklerin aykırı ve yıkıcı potansiyellerini yeniden vurguluyor ve anaakım lezbiyen ve gey politikalarının reddettiği drag, fetişizm, sadomazaşizm ve çarka çıkma gibi öğeleri benimsiyordu.."