Hannes Meyer'in 1924'te Gent'te düzenlenen bir toplu sergi için tasarladığı Co-op Zimmer projesi.
"Tasarım, her bireyin aynı asgariye sahip olduğu sınıfsız bir toplum fikrinden yola çıkıyordu. Bu projeden geriye, odayı kumaştan yapılmış iki duvarın tanımladığı bir mekân olarak gösteren bir fotoğraf kaldı yalnızca. Meyer'in odası, işçilerin artan göçebelik ve yerinden edilmişliğinin yaşaması kolay bir iç mekânla yansıtıldığı bir yaşam tarzını vitrine koymayı hedefliyordu. Co-op Zimmer'de mobilya, bir kişinin yaşaması için gerektiği kadarıyla sınırlandırılmıştı: raflar, duvara asılabilen katlanan sandalyeler tek kişilik bir yatak.
"Lüzumsuz" olan tek eşya, kıvrımlı hatlarının odanın ölçülü atmosferiyle tezat oluşturduğu bir gramofon. Ama gramofon önemli; çünkü Co-op Zimmer'in minimal yaşamını yalnızca zorunlulukların dikte etmediğini, buranın ayrıca "verimsiz" zamanın değerlendirildiği bir mekân olduğunu gösteriyor.
Zamanının çoğu mimarının aksine Meyer, yaşamın ana birimini apartman dairesi yerine oda saymıştı; böylece bir aile evinin minimal ölçüleriyle ilgilenen existenzminimum meselesinden büsbütün kaçınmıştı. Meyer'in projesi bunun yerine, tek kişilik odanın ortak mekânın herhangi bir standartla kısıtlanmadığını ima ettiği bir durum varsayar. Şehrin emlak mantığının kökeni olan özel evin aksine oda, asla kendine yeten bir mekân değildir. Manastır hücresi gibi Co-op Zimmer de bir mülk biçiminden ziyade, her bir bireye konut mekânının geri kalanını paylaşma imkânı veren minimal bir mekândır. Burada mahremiyet, bir mülkiyetten ziyade, yalnızlık ve yoğunlaşma imkândır "verimli" ve "sosyal yaşamlarımızın sık sık eleme eğiliminde olduğu bir imkân. Bu olumlu inziva fikri, Meyer'in tasarımın yoksulluğu çekici kılmaktansa olduğu gibi gösteren gösterişsizliğiyle ortaya atılmıştı. Meyer'e göre, Mies'in aksine, az çok değildir, az ucu ucuna yeterlidir. Ama Co op Zimmer'de baskıcı bir azla yetinme atmosferi değil, aksine, bir sakinlik hissi ve hazcı bir yan vardır. Öyle görünüyor ki Meyer, Bertolt Brecht'in tanımladığı haliyle komünizm düşüncesini anlamıştır: " Yoksulluğun eşit ölçüde dağılımı."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder