Kulübe Güncesi: İlkel Kulübe

 


"Neredeyse okuduğum bütün mimarlık eserleri, Vitruvius, Alberti, Laugier ve son dönemde Le Corbusier ve Wright'inkiler de dahil, İlk Barınağa dair canlı bir betimleme ile başlıyordu. Bu yapı bu yazar-mimarlar için mimarlığın doğadaki kökenleri hakkında bir mit teşkil ediyor, aynı zamanda inşaat işi ile mimarlık sanatı arasında kuramsal bir bağlantı kuruyordu. İlkel barınak yazardan yazara değişiyor, bir çadır, bir mağara ya da beşik çatılı bir kirişli-kolonlu kulübe oluyordu. Mimarlar genellikle kendi ilkel kulübe versiyonlarından uyguladıkları mimari tarza ulaşan düz bir tarihi soy hattı çiziyorlardı. Bu yolla sadece kendi binalarının doğanın onayını taşıdığını ima ediyorlardı.

Charlie, Mimarlık eğitimi sırasında 18. yüzyıl filozoflarından Marc-Antoine Laugier'in Essay on Architecture başlıklı makalesini okuduğundan ve ilk sayfasında bir ilkel kulübe gravürü olduğundan bahsetmişti. Bu gravür Charles Eisen'in dalları yapraklarla örtülü bir beşik çatı oluşturacak şekilde birbirine geçirilmiş, dört köşesinde birer ağacın oluşturduğu bir dikdörtgen betimleyen "Allegory of Architecture Returning to its Natural Model" isimli eseri için "Bu tamamen romantik bir fikir," dedi; "ama aynı zamanda muhteşem. Bir barınağın dört köşesini oluşturmak için kendilerini bize teslim eden dört tane ağacın resmi, insanla doğa arasında mükemmel bir evliliğin hayali."

İlkel kulübe aslında bir mit, mimarlığın doğadaki kökenlerine dair bir hikayedir. Hikâyeye göre orman mimarlık becerisini bir adama vermiş, ona her köşede dört tane ağaç ve üzerlerinde mertekler gibi birbirlerine doğru eğilmiş dallardan bir barınak yapmayı öğretmiştir. Birçok mit gibi bu da düşsel bir hikâye, ama daha derinlerde bir yerde bir bakıma gerçektir. Çünkü bugün bildiğimiz anlamda mimarlık ağaç olmaksızın hayal bile edilemez. Frank Lloyd Wright insan tarafından inşa edilen ilk binalardan bahsederken "bu biçim anlayışını ağaçlar uyandırmış olmalı" diye yazmıştır. Sütun kavramını ve en azından Batı'da bunun üzerine kurulu olan her şeyi bize veren şey ağaçtır."

Michael Pollan / Bana Ait Bir Yer


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder