Çoğaltılması Yasaktır - Rene Magritte


 Rene Magritte gerçeküstücü bir ressam. Giderek "Çoğaltılması Yasaktır" usdışı, usötesi, düşlemsel yanları ağır basan bir resim olarak tanımlanabilir.

Resimi yüzünde gördüğümüzü bir ayna olarak algılayabiliriz; soyut, başdöndürücü, korkunç bir ayna olarak. Aynanın altından, bitim yerinden başlayan çıkıntının üzerindeki kitap da, neredeyse bunu doğrulamak için resimde bulunuyor: Açıkça gördüğümüz gibi Edgar allen Poe'nun "Arthur Gordon Pym'nın Serüvenleri" adlı masalsı kitabı, çıkıntının üzerinde duran.


Çoğaltılması Yasaktır'a baktıkta, daha somut olarak söyleyebilirsek, gördüğümüz: Sırtı bize dönük bir adam ; aynı adam: Aynı görüntü

Aynaya bize sırtı dönük olan kişinin yüzü yansıyacakken gene sırtı yansıyor: Yansıyan yansıtanın karşılığı değil.

Ya da aynada, sırtı dönük bir kişi gördüğümüze göre, yüzü bize dönük olmalıydı; öyle olmamış oysa: Gene sırtını görüyoruz bu kişinin: Yansıtan yansıyanın karşılığı değil.

Denklemin bu yeni biçimi yansıma olayını olumsuzluğa götürüyor: Aynanın olmadığına, ya da öznenin karşısında durmadığına varabiliriz.

Yeniden toplarsak: Bir yansıtan var elimizde, sırtı bize dönük kişi. Resmin kuruluşunu izlersek, kuşkuya yer yok: Bir aynanın karşısında duruyor. Bir de yansıyan buluyoruz aynanın içinde, yansıtanın karşılığı olmayan.

İşte buraya Valery'nin "La Jeune Parque"a söylettiği tümce çıkarılıyor:

Je me voyais me voir / Kendimi gördüğümü görüyordum.
    
Enis Batur

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder