Kavram ve Yaratı - KLEE

 Klee'nin sanatında kavramlar vardır. Ama bu kavramlar plastik bir düşüncenin oluşturduğu kavramlardır, felsefi bir düşüncenin değil (plastik düşüncenin temelinde ya da kıyısında felsefi bir düşünce yatsa da.)

Çıplaklar, manzaralar, evler, ağaçlar, elmalar, armutlar, imler, imgeler, simgelerle doludur Klee'nin resimleri. Ama bu imler, imgeler, bizi resmi dışında bir yere (bu yer, bir başka sanatın alanı da olsa) göndermez.(...)

Alejo Carpentier, kendi deyimiyle ilginç deneyiminden söz ediyor:

"Havana yakınlarındaki Hemingway'in evinde pamiyeler ve çiçek açmış bugenvilyelerle dolu bir bahçeye bakan pencerenin tam yanında asılı Klee'nin resimlerine bakıyordum. Bir süre sonra Klee'nin resimlerinin yanıp tutuşup, tropikleştiğini, kendilerine yabancı bu manzara ile olağanüstü bir uyum gerçekleştirdiklerini gördüm."

Ferit Edgü

 Bence valezquez'in kendi yüzyılıyla ilişkisini bizim yüzyılımızla ilişkide en iyi temsil eden Klee'nin resmidir. Klee, resmi oluşturan tüm tavırları, edimleri, grafizmleri, izleri, yüz çizgilerini, yüzeyleri, görünür biçimin içinde ortaya çıkardığı ölçüde, resim yapma ediminin kendisini resmin kendisinin sergilenen ve pırıldayan bilgisi haline getirir.

Onun resmi ham sanat değil, en temel öğelerinin bilgisi tarafından kavranmış bir resimdir. Ve görünüşte en basit ve en kendiliğinden olan bu öğeler, görünmeyen ve asla görünmemeleri gerekiyormuş gibi gelen bu öğeler, Klee'nin tablo yüzeyine yaydığı öğelerdir. Nedimeler, tüm temsil öğelerini temsil ediyordu, ressam, modeller, fırça, tuval, aynadaki görüntü; bu tablo, resmin kendisini onu bir temsil yapan öğelere ayrıştırıyordu.

Klee'nin ressamlığı ise, resmi öğelerinden oluşturur ve öğelerine ayrıştırır; bu öğelerin ise, basit olmak için, resmin bilgisi tarafından daha az destekleniyor, bu bilgiyi daha az önemsiyor, daha az barındırıyor olması gerekmez.  (Foucault)