Kaotik Benlik: Zen Kaçıkları

Zen Kaçıkları - Jack Kerouac

"Şuraya baksana" diyor Japhy, "sarı kavaklar. Yapılmaz mı artık bir haiku şimdi Allahaşkına... Edebiyat edebiyat diyorsun sen sarı kavaklara bak." İnsan böyle dağlarda iken doğulu şairlerin yazdıkları harika birer pırlanta gibi haikuları anlıyor; içmeden, sarhoş olmadan dağlarda çocuklar gibi saf, temiz yürüyerek gördükleri şeyleri edebi süslemelere püslemelere hacet kalmadan, yalınca yazıveriyorlar.

Bir yandan dağa tırmanıyor, bir yandan da haiku yapıyoruz.

"Uçurumun kıyısında kayalar; " dedim, "ne diye düşünüyorlar?"

"Eh belki de haiku sayılır bu ama galiba biraz karışık." diyor Japhy. "Gerçek bir haiku su gibi duru olmalı, ne demek istediğini tam olarak vermeli. Bak bir örnek vereyim, en güzel haikulardan biri bu, şöyle:

"Taraçada serçe, ayakları ıslakça,"

Shiki yazmış. Kuşun ayak izlerini görür gibisindir zihninde, ama o bir iki sözcük sana o gün durmaksızın yağan yağmuru da ıslak çam yapraklarının kokusunu da düşündürtür."

...

Zen Kaçıkları (Dharma serserileri)
Jack Kerouac - sf 88

Matsuo Başo'nun Haikuları (1644 -1694)

Dağdaki patikalar
Alacakaranlık içinde pembe sedir ağaçları,
Uzaklardaki çanlar

***

Eski bir su birikintisi
Bir kurbağa atlıyor içine
Oh! Suyun sesi.

***

Tatlı serinlik,
Duvara yaslı çıplak tabanlarım,
Öğle uykusu.

***

İlk karı gördüm
O sabah,
Yüzümü yıkamayı unutuyordum

***

Buda rahibi biraz çakırkeyif
Bir dostunun başını okşuyor,
Mehtapta veranda.

***

Sis ve yağmur.
Fuji gizlenmiş.Ama yine de gidiyorum
Mutlu.

***

Anımsıyorum
Terk edilmiş yaşlı kadın ağlıyor
Can yoldaşı da mehtap

***

Göz kamaştıran mehtap,
Gözü dinlendirmek için
Ara sıra iki üç bulut.

***

Çiçekler dökülmekte;
Adam tapınağın ana kapısını kapatıyor
Ve çekip gidiyor.

***

Dağ yolundan geliyorum
Ah! Harika bu!
Bir menekşe

Onu koparmak yazık olur!
Onu bırakmak,yazık olur!
Ah şu menekşe!

***

Nedir peki benim yaşamım
Değersiz sazdan başka bir şey değil
Bir kulübenin saman sapı çatısında boy atan.

***

Münzevi rahibenin evinde
Açıyor ilgisiz kadına karşı ilgisiz
Beyaz bir açelya.

(Başo'nun haikularını, Roland Barthes'ın bir kitabından
kendi seçtiklerinden aktardım, Mehmet Rıfat'ın çevirisiyle.)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları (Atom)

RİMBAUD

"...ve nasıl da hoşlanırdı karanlık şeylerden hayatta, Kepenkleri kapalı, yüksek tavanlı, mavi havalı, Neme teslim olmuş odasında, Durmadan hayal ettiği romanını okurken, Aşı boyası göklerle, suya gömülmüş ormanlarla, Yıldız ağaçlarda açmış tensel çiçeklerle dolu romanı Başdöngüsü, yıkılış, bozgun ve merhamet dolu! - Mahalle kendi uğultuları içinde yaşarken öyle, O, aşağıda, -tek başına, bez şiltesinin üzerine uzanmış, Hayal ederdi derin bir tutkuyla yelken açmış tekneleri."

cyril collard / yırtıcı geceler

"Jean Genet bir gün önce ölmüştü. Genet’nin 19 Aralık 1910’da doğduğunu okudum. Ben 19 Aralık 1957’de doğdum. Bu rastlantıdan yola çıkıp bende herhangi bir yetenek olduğu sonucuna varmıyordum. Ama buna karşılık kendi kendime, benim de bir gün onun gibi harekete geçmem gerektiğini düşündüm. Bir patlayıcıyı ateşlemek, bir el bombasının pimini çekmek, bir otomatik tüfeğin tetiğine basmak. Genet’nin dudaklarından, buldog güzelliğindeki o dümdüz yüzünden fışkıran şu cümle beni sarhoş ediyordu: “İnsanların acımasızlığını yalnızca şiddet yok edebilir.”

Isıdore Ducasse

" O günden sonra, sen, tedirgin ve erken gelişmiş imgelemli çocuk, ağır sandallarıyla, dolambaçlı kavşağın kaldırım taşlarını yorgun yorgun çiğneyen bu gizemli delikanlıyı bir daha göremedin. Bu alevler sarınmış kuyrukluyıldız, aşırı merakın yöneldiği bu hüzünlü insan, senin düş kırıklığına uğramış gözlerinin alnacında parlamadı bir daha; ve sen, sık sık, çok sık, belki de her zaman düşüneceksin, yaşanan dünyanın iyilik ve kötülüklerine aldırmazmış gibi görünen, ve korkunç ölü yüzü, diken diken saçları, sallana sallana yürüyüşü ve yazgının acımasız kar tarağının iş gördüğü uzayın uçsuz bucaksız bölgelerinde sürekli olarak oyalanıp duran, umudun kanlı avını ararmış gibi eter denizinin gülünç sularında körlemesine yüzen kollarıyla rastgele ilerleyen bu insanı... "

GAUGUİN / TAHİTİ GÜNLÜĞÜ

“Umarım ki pek yakında, gün gelsin ki kendimi bir okyanus adasının ormanlarına gömeyim, haz, huzur ve sanatla yaşayabileyim. Avrupa’daki o para mücadelesinden uzakta, yeni bir ailenin mensubu olarak. Tahiti’nin o güzelim tropik gecelerinde, çevremdeki gizemli varlıkların sevgi dolu ahengine ritm tutan kalp atışlarımın o tatlı tatlı homurdanan müziğini dinleyebileyim. Para sorunundan uzakta, sonunda özgürleşmiş olarak sevebilmek, şarkı söyleyebilmek ve ölmek mümkün olacak.”

giacometti'nin atölyesinde (sartre & genet)

Nietzsche'nin Torino'daki Günleri

" Ne güzel bir gün. Burada yanan ışık ve hafif hafif esen rüzgar en ağır düşüncelere kanat takıyor. Eski dostum Jacob Burckhardt bu şehirden geçmişti ve Traviata'nın suretini gördüğünü söylemişti. Bıyıklarım benim temiz hava filtrem ve bu şehrin kaldırımları ayaklarım için bir cennet. Yalnızca, yürürken düşündüklerimiz kayda değer düşüncelerdir. Tam da ihtiyacım olan şehir işte. Ah, Torino! Tebrikler, sevgili dostum. Bana gönülden nasihat verdin. Bu şehir benim için yapılmış..."

Evrenin Hikayesi

Her uygarlık, dünyadaki her din bir yaratılış hikayesine sahiptir. Bu hikayeler nereden geldiğimizi, buraya nasıl geldiğimizi ve ölünce ne olacağını anlatır. Benim de farklı bir yaratılış hikayem var, ama bu tümüyle fizik ve uzay bilimine dayalı. Çünkü kendi kökenimizi anlamak yıldızların yaşamını ve kıyametimsi ölümlerinin kainata yeni bir yaşamı nasıl getirdiğini anlamakla eş değer, çünkü bu gezegendeki her dağ, her kaya, her yaşayan şey, sizin ve benim her parçam uzayın fırınlarında dövüldü. (Brian Cox)

NİHİLİZMİN ÇANLARI

"Cenova'da, bir akşam, alacakaranlık vakti, çanların bir kuleden uzun uzun çaldıklarını duydum; durmadan çaldılar ve sokakların uğultusunu aşarak, kendine doymak bilmez bir ses gibi çınlamaya devam ederek akşamın gökyüzüne ve meltemine doğru gittiler; ürkütücü, çocuksu ve aynı zamanda sonsuz bir melankoliyle yüklüydüler. O esnada Platon'un sözlerini hatırladım ve onları bir anda kalbimde hissettim: insanca şeylerin hiçbirini ciddiye almaya değmez; ama yine de -"

Queer Okumalar

"Queer" Amerikan lezbiyen ve gey politikasında ve akademisyen dünyasında 1990'ların başından bu yana bir kategori olarak popülerleşse de, terimin işaret ettiği çatışmaların lezbiyen ve gey kültüründe uzun bir tarihi var. Eskiden bir hakaret olan "queer" terimi lezbiyen ve gey erkekler tarafından kendilerini tasvir etmek için kullanılmaya başlandı. Bir benlik tarifi olarak kullanılan queer, gey ve lezbiyen kimliklerin aykırı ve yıkıcı potansiyellerini yeniden vurguluyor ve anaakım lezbiyen ve gey politikalarının reddettiği drag, fetişizm, sadomazaşizm ve çarka çıkma gibi öğeleri benimsiyordu.."