Jean Genet bir skandal insanıdır.
Onu çok erkenden dışlamış olan toplum bugün onun aydınlık bilincini nasıl bağışlayabilir? Yıkıcı bir bilinç aydınlığı; çünkü özgür, bağımsız hiçbir devlet ya da toplum aygıtıyla suç ortaklığı olmayan bir düşüncenin ürünü. Hiçbir kurumun korumadığı özgür bir düşünce.
Jean Genet yalnız bir insandır.
Valizi yoktur. Nesneler onun yaşamını doldurmaz. Yokturlar. Küçücük bir valizi vardır ve daima otellerde yaşar. Genellikle garların yakınında bulunan oteller. Yola çıkmaya daima hazır olmanın tarzıdır bu. Genet sık sık gider. Asla tatil için değil. Çılgın bir buluttur o. Çılgın ve özgür. Rastgele bir yere konar. Hafifçe. Espriyle. Toplumu olduğu gibi ya da küçük bir yasal değişim müdahale ederse olacağı gibi kabul edip öylece yaşamayı tercih etmiş olanlara bırakır tavizleri - tıpkı nesneleri de onlara bıraktığı gibi.
Kendini lanetlemiş toplumda yalnız, münzevi biri olan ]ean Genet'nin bağları vardır. Başka yerlerde, başka topraklarda. Çoğu zaman uzaklarda. Çoğu zaman yıkımın, üzüntünün yaşandığı yerlerde. Çünkü Genet bir kardeşlik insanıdır. Arkadaşlarını tanır; nerede olduklarını bilir ve nerdelerse oraya doğru gider: Mağrip'in gecekonduları, Amerika'nın gettoları, Filistin'in işgal altındaki toprakları, Japonya, Avrupa... O kendini daima, peşlerine ölüm düşmüş olanlarda, yaşamdan koparılanlarda, topraklarından kovulanlarda, evi ve kültürü yıkılanlarda, kurumsal sertliğin tarihten püskürttüklerinde buldu. Genet kendini her zaman onların yanında hissetti. Asla tesadüfen değil. Onun ailesi, vatanı öncelikle benzerleridir, dışlanmışlardır, varlıkları, kimlikleri sakatlanmışlardır. Bu yüzden Genet gözlerini her türlü soykırım ihtimaline açık tutarak yaşar. Bu yüzden gitmeye hazır durur. Genet, amade bir insandır.
Eseri onun için pek önem taşımaz. Onu inkâr etmez, ama ondan söz etmeyi reddeder. Kendisinin ya da kitaplarının öne çıkarılmasına katlanamaz. Ona göre, yazar, yüzü olmamayı başaran kimsedir. Genet'nin yalnızca başkalarının sesini işitmek için kulağı vardır.
İşte, bu adamda bağışlanmayan budur. Somut olarak, fiziksel olarak her zaman yoksulların, çıplak halkların, mülksüzlerin yanında olması bağışlanmaz. Dışlanmış olan Genet, ters bir rüzgârın sahile bıraktığı bir bedendir. Japonya'da Zengakuren'lerin, Kara Panterler'in, Filistinlilerin, göçmenlerin yanında olduğu için bağışlanmaz.
İnançlarının sonuna kadar giden, berrak bilinçli, umutsuz, mutlak kişilerin savunmasını üstlendiği bugün nasıl bağışlanabilir?
Jean Genet üzerine çok şey anlatılabilir. Yaşamı ve hareketleri çekiştirilebilir. Asla söylemediği ya da yazmadığı şeyler bile ona söyletilebilir. Tarih tamamen huzur içinde çarpıtılabilir: Tekzip etmek için gazetelere yazmayacaktır.
*
Tahar Ben Jelloun
Blog'da Genet:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder